Προβληματική

Το πρόγραμμα αποσκοπεί να ερευνήσει διεπιστημονικά τυπικές και άτυπες εκδοχές συλλογικής εθελοντικής δημόσιας δράσης και να εξετάσει τις μορφές δημόσιας κοινωνικότητας που αναπτύσσονται σε σχέση με αυτές στον αστικό δημόσιο χώρο κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα στην Ελλάδα.

Με τον όρο «δημόσια κοινωνικότητα» εννοούμε εκδοχές κοινωνικών σχέσεων που διαμορφώνονται στο δημόσιο χώρο στη βάση πολιτισμικών αντιλήψεων για τη συνάφεια και είναι προσανατολισμένες στην κοινή δράση. Στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας τα υποκείμενα αναπτύσσουν ποικίλες μορφές συλλογικής δράσης τις οποίες επενδύουν με πολιτισμικά νοήματα και μέσα από τις οποίες συγκροτούν συλλογικά υποκείμενα.

Η δημόσια κοινωνικότητα επιτρέπει μια διευρυμένη εννοιολόγηση του πολιτικού, σύμφωνα με την οποία το πολιτικό δεν ταυτίζεται αποκλειστικά με εκδοχές αξίωσης προς το κράτος και τη διαμόρφωση αιτημάτων, αλλά συγκροτείται ιστορικά και πολιτισμικά μέσα από τις πρακτικές της καθημερινής ζωής, τα νοήματα με τα οποία επενδύονται οι κοινωνικές σχέσεις και τις πολύμορφες παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο. Σε αυτό το πλαίσιο, το «δημόσιο» και το «ιδιωτικό», το «κοινωνικό» και το «πολιτικό» αντιμετωπίζονται ως ρευστές και αλληλένδετες έννοιες, με ιστορικά προσδιορισμένο περιεχόμενο.

Η δημόσια κοινωνικότητα προσφέρεται επίσης για διεπιστημονικές προσεγγίσεις. Η πλαστικότητα και το εύρος της επιτρέπουν να μελετηθούν, από διαφορετικές θεωρητικές αφετηρίες, διακριτές διαδικασίες με τις οποίες συγκροτούνται συλλογικά υποκείμενα που δρουν στο δημόσιο χώρο και το ιστορικά μεταβαλλόμενο περιεχόμενό τους. Ο πολιτικός τους χαρακτήρας προκύπτει μέσα από τις πρακτικές τους και τις σχέσεις τους τόσο με το κράτος όσο και άλλους θεσμούς ή άλλα συλλογικά υποκείμενα, και όχι αναγκαστικά επειδή εγείρουν συγκεκριμένα αιτήματα.

Με άλλα λόγια, καθώς η δημόσια κοινωνικότητα επικεντρώνεται σε όψεις της καθημερινής ζωής, στις συσχετίσεις της με το κράτος και στη διαπλοκή μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου, όπως αποτυπώνονται σε ποικίλες μορφές συλλογικής δημόσιας δράσης, επιτρέπει να αναδυθούν τόσο η πολιτισμική ποικιλία και διαφοροποίησή της σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους και χώρους όσο και ο πολιτικός της χαρακτήρας.